An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) luôn là mối quan tâm hàng đầu đối với các cơ sở kinh doanh thực phẩm. Tình trạng ngộ độc thực phẩm từ nhẹ đến nghiêm trọng vẫn diễn ra, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng. Do đó, pháp luật Việt Nam quy định mọi cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm bắt buộc phải đăng ký an toàn vệ sinh thực phẩm để được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.
Giấy phép này vừa đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm, vừa giúp cơ quan quản lý dễ dàng giám sát và kịp thời xử lý vi phạm khi cần. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết về khái niệm, đối tượng cần xin giấy phép, thủ tục hồ sơ và các quy định mới nhất liên quan đến việc đăng ký giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm trong năm 2025.
Giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm là gì?
Giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm (hay còn gọi là Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm) là văn bản xác nhận rằng cơ sở đã đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm. Giấy chứng nhận này do cơ quan y tế có thẩm quyền cấp cho các nhà hàng, quán ăn, cơ sở sản xuất chế biến thực phẩm đạt yêu cầu. Nói cách khác, giấy phép ATTP là sự đảm bảo uy tín để doanh nghiệp kinh doanh thực phẩm được phép hoạt động, đồng thời tạo sự yên tâm cho khách hàng và giúp Nhà nước quản lý chất lượng thực phẩm hiệu quả hơn.
Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP là yêu cầu bắt buộc theo Luật An toàn thực phẩm năm 2010 và các văn bản liên quan. Các cơ sở có giấy phép ATTP chứng tỏ mình tuân thủ đúng tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh được rủi ro pháp lý và xây dựng niềm tin đối với người tiêu dùng. Ngược lại, kinh doanh thực phẩm không có giấy phép đồng nghĩa với việc vi phạm quy định và có thể bị xử phạt hành chính nặng nề (chi tiết mức phạt sẽ đề cập ở phần sau).
Đối tượng nào cần đăng ký giấy phép ATTP?
Hầu hết các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đều phải xin giấy phép ATTP theo quy định pháp luật hiện hành. Cụ thể, Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm là yêu cầu bắt buộc đối với: nhà hàng, quán ăn, cơ sở chế biến suất ăn, cơ sở sản xuất thực phẩm, kinh doanh thực phẩm… Điều này áp dụng cho các doanh nghiệp lớn cũng như hộ kinh doanh vừa và nhỏ trong lĩnh vực thực phẩm.
Tuy nhiên, pháp luật cũng miễn trừ một số trường hợp không cần thực hiện thủ tục đăng ký ATVSTP. Các trường hợp không thuộc diện phải xin giấy chứng nhận bao gồm: cơ sở sản xuất nhỏ lẻ hộ gia đình, hàng kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ (ví dụ: bán thực phẩm đóng gói sẵn, thức ăn đường phố), nhà hàng trong khách sạn, bếp ăn tập thể (không đăng ký kinh doanh thực phẩm), cơ sở sản xuất dụng cụ, bao bì thực phẩm, cơ sở sơ chế nhỏ lẻ không có địa điểm cố định, v.v.
Những đối tượng này được miễn do quy mô nhỏ hoặc tính chất đặc thù, nhưng vẫn phải đảm bảo các yêu cầu vệ sinh cơ bản.
Bên cạnh đó, nếu cơ sở đã có các chứng nhận về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm quốc tế thì có thể không cần xin giấy phép ATVSTP riêng. Ví dụ: cơ sở đã đạt chứng nhận GMP (Thực hành sản xuất tốt), ISO 22000 về an toàn thực phẩm, HACCP hoặc các chứng nhận tương đương còn hiệu lực thì được miễn thủ tục cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP của Việt Nam. Điều này nhằm tránh chồng chéo thủ tục cho những doanh nghiệp đã tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt.
Thủ tục đăng ký an toàn vệ sinh thực phẩm
Việc đăng ký giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm đòi hỏi doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện theo đúng quy trình do cơ quan nhà nước quy định. Dưới đây là hướng dẫn về hồ sơ cần chuẩn bị và các bước thủ tục xin cấp giấy phép ATTP:
Hồ sơ cần chuẩn bị
Hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu sau:
- Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP – theo mẫu quy định của cơ quan chức năng (Mẫu số 01 Phụ lục I ban hành kèm Nghị định 155/2018/NĐ-CP).
- Bản sao Giấy đăng ký kinh doanh (hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp) của cơ sở, có công chứng hợp lệ.
- Bản thuyết minh về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm tại cơ sở (ví dụ: mô tả khu vực bếp, kho bảo quản, dụng cụ chế biến, hệ thống xử lý chất thải…).
- Giấy xác nhận đủ sức khỏe của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm (do cơ sở y tế cấp huyện trở lên cấp).
- Giấy chứng nhận (hoặc xác nhận) đã tham gia tập huấn kiến thức về ATTP của chủ cơ sở và người trực tiếp kinh doanh thực phẩm (do cơ quan có thẩm quyền tổ chức).
- Danh sách nhân viên trực tiếp sản xuất, kinh doanh đã được tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm (có xác nhận của chủ cơ sở).
Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ và chính xác các giấy tờ trên. Thiếu bất kỳ tài liệu nào đều có thể dẫn đến việc hồ sơ bị yêu cầu bổ sung, kéo dài thời gian xử lý.
Quy trình thực hiện đăng ký
Sau khi đã có bộ hồ sơ hoàn chỉnh, cơ sở tiến hành nộp và chờ thẩm định theo các bước sau:
- Nộp hồ sơ: Doanh nghiệp nộp hồ sơ xin cấp giấy phép ATTP qua cổng dịch vụ công trực tuyến hoặc nộp trực tiếp/bưu điện đến cơ quan có thẩm quyền. Cơ quan thụ lý hồ sơ tùy thuộc lĩnh vực kinh doanh (xem phần Cơ quan cấp phép bên dưới). Ví dụ: tại TP.HCM, hồ sơ được nộp tại Sở An toàn thực phẩm TP.HCM.
- Tiếp nhận và xử lý hồ sơ: Cơ quan chức năng sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ. Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ hoặc không hợp lệ, trong vòng khoảng 05 ngày làm việc kể từ khi nhận hồ sơ, cơ quan tiếp nhận sẽ ra thông báo yêu cầu cơ sở bổ sung, hoàn thiện hồ sơ. Doanh nghiệp cần nhanh chóng bổ sung theo hướng dẫn (quá 30 ngày không bổ sung thì phải nộp hồ sơ mới từ đầu). Nếu hồ sơ đạt yêu cầu, cơ quan sẽ thành lập đoàn thẩm định để chuẩn bị kiểm tra thực tế cơ sở.
- Thẩm định cơ sở: Trong thời hạn khoảng 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, đoàn thẩm định (gồm các chuyên viên ATVSTP) sẽ tiến hành kiểm tra thực tế tại cơ sở kinh doanh. Đoàn kiểm tra sẽ đánh giá các điều kiện vệ sinh, cơ sở vật chất, quy trình chế biến, bảo quản thực phẩm… so sánh với tiêu chuẩn pháp luật. Nếu phát hiện vi phạm hoặc chưa đạt, đoàn sẽ lập biên bản và hướng dẫn cơ sở khắc phục trong thời gian nhất định (thông thường cho phép khắc phục trong vòng 30 ngày). Sau đó sẽ có đợt thẩm định lại theo báo cáo khắc phục của cơ sở.
- Cấp giấy chứng nhận: Trường hợp kết quả thẩm định đạt yêu cầu, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp. Thời gian cấp giấy phép thường trong vòng 05 ngày làm việc kể từ khi có kết quả thẩm định đạt. Ngược lại, nếu sau thẩm định (kể cả thẩm định lại) mà cơ sở không đạt yêu cầu, cơ quan chức năng sẽ từ chối cấp giấy phép và thông báo bằng văn bản; đồng thời cơ sở không được phép tiếp tục hoạt động cho đến khi hoàn tất các yêu cầu để được cấp phép.
Quy trình trên đây nhằm đảm bảo chỉ những cơ sở đáp ứng đầy đủ điều kiện ATVSTP mới được cấp giấy phép. Doanh nghiệp nên chủ động liên hệ cơ quan cấp phép để được hướng dẫn cụ thể về cách thức nộp hồ sơ và chuẩn bị cơ sở sẵn sàng cho khâu thẩm định thực tế.
Cơ quan nào cấp giấy phép an toàn thực phẩm?
Thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP được phân cấp theo lĩnh vực kinh doanh của cơ sở. Điều 35 Luật An toàn thực phẩm 2010 quy định có 3 cơ quan đầu mối cấp giấy chứng nhận ATTP hiện nay, bao gồm: Bộ Y tế, Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn. Tùy vào loại hình sản xuất kinh doanh thực phẩm mà doanh nghiệp sẽ nộp hồ sơ xin giấy phép tại cơ quan tương ứng, cụ thể như sau:
- Bộ Công Thương: Cấp giấy phép ATTP cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm công nghiệp, bao gồm sản xuất thực phẩm chế biến, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến, các loại bao bì chứa đựng thực phẩm, và quản lý ATVSTP tại các kênh phân phối (siêu thị, chợ, cửa hàng tiện lợi…).
- Bộ Y tế: Cấp giấy phép ATTP cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống (nhà hàng, bếp ăn tập thể, cơ sở chế biến suất ăn sẵn) và các cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng, phụ gia thực phẩm đặc thù hoặc nhập khẩu theo phân công quản lý của Bộ Y tế.
- Bộ Nông nghiệp & PTNT: Cấp giấy phép ATTP cho các cơ sở sản xuất ban đầu các sản phẩm nông, lâm, thủy sản (trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt, nuôi trồng) và quản lý ATVSTP tại các chợ đầu mối, đấu giá nông sản.
Trong thực tế, các Bộ sẽ ủy quyền cho cơ quan địa phương thực hiện tiếp nhận và cấp giấy chứng nhận ATTP. Ở cấp tỉnh/thành phố, thẩm quyền thường được giao cho Sở Công Thương, Sở Y tế hoặc Ban Quản lý/Sở An toàn thực phẩm tùy mô hình từng nơi. TP. Hồ Chí Minh là địa phương đầu tiên thành lập Sở An toàn thực phẩm (từ ngày 1/1/2024) trên cơ sở nâng cấp Ban Quản lý ATTP trước đây.
Sở ATTP TP.HCM là cơ quan chuyên trách thống nhất quản lý ATTP trên địa bàn thành phố, được phép tiếp nhận hồ sơ và cấp giấy chứng nhận ATTP cho các cơ sở thuộc phạm vi quản lý tại TP.HCM. Do vậy, doanh nghiệp ở TP.HCM có thể liên hệ trực tiếp Sở ATTP (địa chỉ 18 Cách Mạng Tháng Tám, Quận 1 – trụ sở Sở ATTP TP.HCM) để được hướng dẫn đăng ký giấy phép một cách thuận tiện.
Thời gian cấp phép và thời hạn hiệu lực
Thời gian xử lý hồ sơ xin giấy phép ATTP tương đối nhanh nếu doanh nghiệp nộp đầy đủ giấy tờ và cơ sở đạt yêu cầu. Theo quy định, thời gian cấp giấy chứng nhận thường là 15 ngày làm việc kể từ khi cơ quan có thẩm quyền nhận đủ hồ sơ hợp lệ của doanh nghiệp. Trường hợp hồ sơ hoặc điều kiện thực tế cần bổ sung, khắc phục, thời gian này có thể kéo dài tùy vào tốc độ hoàn thiện của cơ sở và lịch thẩm định lại.
Về hiệu lực: Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm có giá trị sử dụng trong 03 năm kể từ ngày cấp. Doanh nghiệp cần lưu ý thời hạn này để tiến hành thủ tục xin cấp lại hoặc gia hạn giấy phép trước khi hết hạn, tránh để giấy phép hết hiệu lực sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Thông thường, quy trình xin cấp lại tương tự như xin cấp mới, vì vậy chủ cơ sở nên chủ động nộp hồ sơ xin cấp lại ít nhất vài tháng trước khi giấy phép hết hạn để đảm bảo liên tục về mặt pháp lý.
Mức xử phạt khi không có giấy phép ATTP
Việc kinh doanh thực phẩm không có giấy chứng nhận ATTP là hành vi vi phạm và sẽ bị xử phạt hành chính nghiêm khắc. Theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP (quy định xử phạt vi phạm hành chính về ATTP), mức phạt cụ thể như sau:
- Phạt tiền 20 – 30 triệu đồng đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống (nhà hàng, quán ăn…) không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.
- Phạt tiền 30 – 40 triệu đồng đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm (chế biến, bán thực phẩm) không có giấy chứng nhận ATTP.
- Phạt nặng 40 – 60 triệu đồng đối với cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe (thực phẩm chức năng, dinh dưỡng) mà không có giấy chứng nhận ATTP đạt yêu cầu GMP theo lộ trình quy định.
Ngoài phạt tiền, cơ sở vi phạm còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Cụ thể, doanh nghiệp buộc phải thu hồi và tiêu hủy toàn bộ thực phẩm đã sản xuất, kinh doanh không đảm bảo an toàn do vi phạm (đối với hành vi không có giấy phép. Đồng thời, cơ sở sẽ bị đình chỉ hoạt động cho đến khi hoàn tất việc xin được giấy chứng nhận hợp lệ.
Mức phạt trên cho thấy tầm quan trọng của việc đăng ký giấy phép ATTP. Không chỉ tránh được thiệt hại kinh tế do bị phạt và tiêu hủy hàng hóa, việc có giấy phép còn giúp doanh nghiệp hoạt động ổn định, tránh rủi ro pháp lý, và quan trọng nhất là bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Dịch vụ hỗ trợ đăng ký an toàn thực phẩm
Thủ tục xin giấy phép ATVSTP đòi hỏi sự am hiểu về quy định pháp luật và chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ, cơ sở vật chất. Để quá trình đăng ký thuận lợi, nhiều doanh nghiệp đã tìm đến sự hỗ trợ từ các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp về an toàn thực phẩm. Đây là những đơn vị có kinh nghiệm thực tiễn, giúp tư vấn và đại diện làm hồ sơ, tiết kiệm thời gian cho doanh nghiệp.
Một ví dụ tiêu biểu là Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (Công ty TNHH LEGAL LÊ GIA) – đơn vị uy tín thành lập từ năm 2008 chuyên tư vấn dịch vụ đăng ký giấy phép an toàn thực phẩm. Công ty này cung cấp giải pháp toàn diện, hỗ trợ doanh nghiệp từ khâu tư vấn pháp lý, hoàn thiện hồ sơ xin cấp giấy phép, đến công bố sản phẩm phù hợp quy định, đảm bảo tuân thủ đầy đủ yêu cầu của cơ quan quản lý.
Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, họ cam kết đem đến giải pháp tối ưu và xử lý thủ tục nhanh chóng, chính xác cho khách hàng. Đặc biệt, doanh nghiệp sẽ được tư vấn chuyên sâu hoàn toàn miễn phí về mọi vướng mắc liên quan đến ATVSTP – từ điều kiện cơ sở, kiến thức vệ sinh đến quy định nhãn mác, hồ sơ công bố.
Tham khảo thông tin chi tiết về thủ tục và quy định ATVSTP tại website Atvstp.org.vn – đây là chuyên trang do Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam (Công ty TNHH LEGAL LÊ GIA) vận hành, cập nhật mới nhất các kiến thức, văn bản pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm tại TP.HCM và các tỉnh thành khác. Trang web cung cấp nhiều bài viết hướng dẫn, biểu mẫu hồ sơ và số điện thoại hotline tư vấn, giúp các cơ sở kinh doanh thực phẩm dễ dàng tra cứu và được hỗ trợ kịp thời.
Kết luận: Đăng ký giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm là bước bắt buộc và cần thiết để cơ sở kinh doanh thực phẩm tuân thủ pháp luật, đồng thời khẳng định trách nhiệm đối với sức khỏe cộng đồng. Doanh nghiệp hãy chủ động tìm hiểu quy định, hoàn thiện hồ sơ và nộp đăng ký đúng thủ tục. Trong quá trình thực hiện, có thể tìm đến các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp hoặc cổng thông tin như atvstp.org.vn để được hướng dẫn, đảm bảo việc xin giấy phép thuận lợi và thành công ngay từ lần đầu.
Leave a Reply